CZYM JEST AUTYZM?
Autyzm jest zjawiskiem bardzo złożonym i trudnym do zdefiniowania. Mówiąc o osobach z autyzmem trzeba powiedzieć o całym spektrum trudności z jakimi się borykają, dodając jednocześnie, że trudności te występują u każdej z osób w innym natężeniu.
Najczęściej, w przypadku osób z autyzmem, mamy do czynienia z zaburzeniem odbioru świata przez zmysły. Osoby te inaczej odbierają światło, obrazy i dźwięki, inaczej odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból. Często mają trudności z precyzyjnym rozumieniem kierowanych do nich wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata powoduje, że osoby z autyzmem tworzą swój wewnętrzny obraz świata, często odmienny od naszego. Mają także trudności z klasycznym – w naszym rozumieniu – budowaniem więzi i okazywaniem emocji w relacjach z innymi ludźmi. Świat osób z autyzmem jest inny od „naszego świata”, a kłopoty z komunikacją sprawiają, że osoby z autyzmem borykają się z doświadczeniem psychicznego osamotnienia.
Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Część z nich w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą włączać się w życie społeczne. Taką szansę daje im pomoc specjalistów, sprofilowana terapia oraz praca. Doświadczenia pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem satysfakcji.
CO JEST PRZYCZYNĄ AUTYZMU?
Chociaż nie znamy podstawowych przyczyn autyzmu wiadomo, że jest to biologicznie uwarunkowane zaburzenie rozwijającego się mózgu. Autyzmu nie można rozpoznać zaraz po urodzeniu, ponieważ wzorce zachowań społecznych rozwijają się dopiero pomiędzy szóstym a trzydziestym szóstym miesiącem życia. Czasami rozwój dziecka odbywa się całkowicie normalnie i dopiero po tym okresie następuje wycofanie i utrata już nabytych umiejętności.
Dziś już na pewno wiadomo, że za wystąpienie autyzmu nie należy winić rodziców, przeciwnie, często to oni stanowią dla dziecka najważniejsze oparcie.
JAKIE SĄ TYPOWE OBJAWY AUTYZMU?
Z zaburzeniem autyzmu związane są trudności występujące w trzech różnych obszarach funkcjonowania człowieka oraz ich wzajemne powiązania.
Obszar I:
Problemy w kontaktach społecznych-są najbardziej ewidentną cechą zaburzeń
autystycznych.
– Dzieci z autyzmem nie reagują na swoje imię i bardzo często unikają kontaktu wzrokowego z innymi ludźmi, rzadko potrafią inicjować zabawę „na niby”. Mają takie trudności w zrozumieniu gestów, tonu głosu i mimiki wyrażającej uczucia.
– Dzieci z autyzmem nie zdają sobie sprawy z uczuć innych względem siebie
i negatywnego wrażenia, jakie może wywierać na innych ludziach ich zachowanie.
– Niektóre osoby z autyzmem mają skłonność do agresji, zazwyczaj wtedy, kiedy muszą przebywać w obcym lub przytłaczającym je otoczeniu lub gdy na skutek nadwrażliwości na bodźce odczuwają frustrację lub stres.
Obszar II:
Problemy z komunikacją – ponad połowa ludzi z autyzmem przez całe swoje życie nie mówi. U osób, które mówią, umiejętność mowy zwykle rozwija się późno.
– Osoby z autyzmem często wypowiadają się o sobie w trzeciej osobie używając imienia, a nie zaimków „ja”, „moje”.
– Ich język może być dziwny – często używają pojedynczych słów lub powtarzają niezależnie od sytuacji jedno i to samo zdanie.
– Niektóre osoby mówią ciągle na swoje ulubione tematy, nie zważając na osoby, do której kierują wypowiedź.
– Niezależnie od tego, czy mają zdolność posługiwania się mową czy nie, wszystkie osoby z autyzmem mają trudności w zrozumieniu komunikatów werbalnych i mowy ciała.
Obszar III:
Problemy w zachowaniu
– Chociaż osoby z autyzmem wydają się całkowicie normalne i sprawne fizycznie, wiele z nich wykonuje dziwne, nawykowe czynności, takie jak: huśtanie się, skręcanie włosów, itp.
– Niektóre osoby mają tendencje do uszkadzania własnego ciała. Zachowania te często rodzą się z trudności w komunikacji, z trudności w interpretacji otoczenia
i społecznego znaczenia zachowania, bądź z nadwrażliwości na bodźce sensoryczne.
– Niektóre osoby bezustannie, nawykowo powtarzają określone czynności,
a każda choćby najmniejsza zmiana ustalonego porządku jest dla nich głęboko przygnębiająca.